Ιστορία του σχολείου
Το Γυμνάσιο Πετριάς «ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΟΥΓΙΑΝΝΙΔΗΣ- ΛΙΛΗΣ» χτίστηκε το 1993. Στο Σχολείο μας φοιτούν μαθητές από τα χωριά Αρσένι, Λουτροχώρι, Πετριά, Πλεύρωμα και Ριζό.Το όνομα του σχολείου προέρχεται από έναν σπουδαίο και μεγάλο μακεδονομάχο της περιοχής, τον Χρήστο Στουγιαννίδη – Λίλη.
Χρήστος Στογιαννίδης-Λίλης, Δάσκαλος – Μακεδονομάχος
Η επονομασία του Γυμνασίου της Πετριάς (30-1-2014) στο όνομα του Δασκάλου και Μακεδονομάχου Χρήστου Στογιαννίδη-Λίλη, αποτελεί μια αξιέπαινη πρωτοβουλία που τιμά τους εμπνευστές της, τον Διευθυντή και το Σύλλογο Διδασκόντων του Σχολείου, τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών και ολόκληρη την κοινωνία της Πετριάς, γιατί η απόφασή τους και τον Μακεδονομάχο Στογιαννίδη τιμά για την εθνική του προσφορά και στους μαθητές προσφέρει την ευκαιρία, να αναζητήσουν και να αξιοποιήσουν, με τον απαιτούμενο σεβασμό, πολύτιμα στοιχεία από την τοπική μας ιστορία και τους συντοπίτες μας πρωταγωνιστές της.
Ο Χρήστος Στογιαννίδης – Λίλης γεννήθηκε στα 1884 στην Άρνισσα (Οστροβο). Η πατρική του οικογένεια, με το επώνυμο Λίλης, ήταν ηπειρωτικής καταγωγής, από τα ορεινά χωριά του Γράμμου και κατέφυγε στην περιοχή μας, γύρω στα 1860, γιατί περιέπεσε στη δυσμένεια ενός αδίστακτου τοπικού μπέη. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ευστάθιος, αλλά στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα μεταλλάχθηκε σε Στογιάννης και το επώνυμό τους σε Στογιαννίδης.
Ο νεαρός Χρήστος έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο ελληνικό σχολείο του Οστρόβου και στα 1902, μαζί με τον φίλο και συμμαθητή του Σταύρο Χατζηχαρίση, Οστροβίτη, αλλά ηπειρωτικής καταγωγής κι αυτός, με την προτροπή των γονιών τους, τοπικών παραγόντων και του Ελληνικού Προξενείου, γράφτηκαν στο Ελληνικό Γυμνάσιο του Μοναστηρίου.
Στα χρόνια των σπουδών τους ξέσπασε η επανάσταση του Ίλιντεν (20-7-1903) που κήρυξε το βουλγαρικό κομιτάτο κατά των Τούρκων, στην περιοχή Κρουσόβου – Μοναστηρίου, με ολέθριες συνέπειες και αντίποινα για τα ορθόδοξα πατριαρχικά χωριά της Κεντρικοδυτικής Μακεδονίας.
Το καλοκαίρι του 1905 εγκατέλειψαν τις σπουδές τους για να καταταγούν αρχικά στο ελληνικό ανταρτικό σώμα του Γιοβάννη Φιστόπουλου στο Βέρμιο κι όταν δεν έγιναν εκεί δεκτοί, κατετάγησαν στο σώμα του Κων/νου Μαζαράκη (καπ. Ακρίτα).
Το φθινόπωρο του 1905, με προτροπή του Προξένου Κορομηλά, γράφτηκαν στο Υποδιδασκαλείο Θεσσαλονίκης, απ” όπου αποφοίτησαν το επόμενο έτος, για να καλύψουν τις ανάγκες των ελληνικών σχολείων της περιοχής τους.
Ο Στογιαννίδης για μεγάλο χρονικό διάστημα υπηρέτησε ως δάσκαλος στο χωριό Γιάντσιστα, τον σημερινό Άγιο Γεώργιο Βεροίας. Παράλληλα, δεν σταμάτησε την πολεμική του δράση εναντίον των κομιτατζήδων. Με τον καπετάν Ακρίτα έλαβε μέρος σε πολεμικές συμπλοκές στο Βέρμιο και στο Μεσημέρι της Έδεσσας. Με τον Στ. Χατζηχαρίση στα Καλύβια της Τσέγανης, όπου εξόντωσαν τον βοϊβόδα Τάνε και την ομάδα του. Υπηρέτησε στα σώματα των οπλαρχηγών Γιώργη Βολάνη και Χρήστου Καραπάνου, ενώ σχημάτισε και δική του ανταρτική ομάδα, υπό το ψευδώνυμο «Ιάσων».
Η Πολιτεία του απένειμε τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού του Ελληνικού Στρατού και εξελίχθηκε μέχρι και τον βαθμό του Λοχαγού. Μετά τον θάνατό του αναγνωρίστηκε ως Οργανωτικός Πράκτωρ Α Τάξεως του Μακεδονικού Αγώνα.
Μετά την απελευθέρωση (1912) εγκαταστάθηκε στην Πετριά, όπου το 1915, στις πρώτες ελεύθερες εκλογές, εκλέχτηκε και ο πρώτος πρόεδρος του οικισμού Πετριάς και της κοινότητας Επισκοπής και πρωτοστάτησε στην κατασκευή έργων υποδομής από τους κατοίκους των γύρω χωριών με προσωπική εργασία. Την ίδια χρονιά έκτισε και έκανε τα εγκαίνια του παρεκκλησιού της Αγίας Παρασκευής στα οποία εγκαίνια σύμφωνα με μία παράδοση έδωσε το παρόν και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Πέθανε πρόωρα από ασθένεια στην Έδεσσα το 1923 σε ηλικία ?όλις 39 χρόνων.
Η τελετή ονοματοδοσίας του Γυμνασίου Πετριάς
Την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2014 το Γυμνάσιο Πετριάς ονοματοδοτήθηκε. Απέκτησε το όνομα ενός σπουδαίου και μεγάλου Μακεδονομάχου της περιοχής. Απέκτησε το όνομα μιας ολόκληρης ιστορίας, αυτή του τόπου μας, το όνομα του Χρήστου Στουγιαννίδη – Λίλη.
Η τελετή έλαβε χώρα στον εσωτερικό αμφιθεατρικό χώρο του σχολείου. Στην τελετή παρευρέθηκαν οι γονείς των μαθητών του σχολείου, κάτοικοι της περιοχής και οι επίσημοι καλεσμένοι, άνθρωποι που μέσα από τις σημαντικές θέσεις που είχαν ή έχουν προσέφεραν πολλά στον τόπο μας. Πολλοί από αυτούς μίλησαν για τον ονοματοδότη του Γυμνασίου, Χρήστο Στουγιαννίδη – Λίλη και την ιστορία που φέρει το όνομά του όπως ο κύριος εισηγητής της τελετής ήταν ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας της περιοχής, κ. Παπαλαζάρου Ιωάννης. Στη συνέχεια χόρεψε πολιτιστικός Σύλλογος της περιοχής, χορούς του Πόντου και της Μακεδονίας. Αμέσως μετά μαθητές του σχολείου έβαλαν τη δικιά τους πινελιά στην τελετή. (τμήμα από άρθρο του μαθητή γυμνασίου Κυριάκου Θεοδοσίου).
Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση:
Ο κύριος εισηγητής της τελετής κ. Παπαλαζάρου Ιωάννης.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αρσενίου «ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ»
Η ομιλία του μαθητή, Κυριάκου Θεοδοσίου.
Η ερμηνεία τραγουδιών του τόπου από
την μαθήτρια Ευθυμία Σεμερτσίδου.